Nail Çakırhan

Ağa Han mimarlık ödüllerini araştırıken dikkatimi çekti. Açıkcası daha önceden bir bilgim yoktu. İtiraf ediyorum ki malesef popüler, ünlü mimarları bildiğim, duyduğum kadar diğer mimarları bilmiyorum. Mimarlık tarihinde böyle şeyler görmüyoruz. Özellikle Cumhuriyet dönemi mimarların isimlerini duyuyoruz ama olaya ne kadar vakıfız. Birçok mimarımız var. Bize ders nitelikli binalar yapmış, yaşamlar sürmüş. En yakın zamanda bu konuya değinmeliyim.

İlk olarak Nail Çakırhan;
Ağa Han ödülünü almış bu mimarda ilk ilgimi çeken akademik bir eğitim almamış olması.

Nail Vahdeti Çakırhan, ikinci ismi Vahdeti'den esinlenerek şiirlerinde kendini Nail V. imzası ile tanıttı. Geleneksel mimariyi günümüze taşıyarak inşa ettiği yapılarla güneybatı Anadolu geneline ve özellikle de Akyaka mimarisine damgasını vurmuş ve 1983 yılında dünyanın en saygın mimarlık ödüllerinden Ağa Han Uluslararası Mimarlık Ödülü'nün sahibi olmuştur. Mimarlık eğitimi görmediği halde bu ödülü alan ilk kişidir. Türkiye'nin ilk kadın arkeologlarından Halet Çambel'in eşidir.
Mimarlık kariyerine ilk adımını, yine Halet Çambel'in Profesör Bossert ile birlikte kazılarını yürütmekte olduğu Karatepe'de attı. Karatepe çıplak beton açık hava müzesini, kazı evini ve diğer binaları inşa etti.
1963'te Ankara'da, projesi Turgut Cansever'e ait Türk Tarih Kurumu binasının inşaatını gerçekleştirdi. Almanya Büyükelçiliği'ne bağlı Alman Lisesi'nin yapımını üstlendi. Halet Çambel'in Chicago Üniversitesi ile işbirliği içinde kazılara başladığı Ergani'de bir kazı evi yaptı.
Halet Çambel - Nail Çakırhan çifti, Nail Çakırhan'ın bozulan sağlığı nedeniyle doktorların tavsiyesi üzerine 1970'de Akyaka'ya yerleşti. Nail Çakırhan burada geleneksel mimari özelliklerini günümüz şartlarıyla buluşturan ve çevre ve doğayla bütünleştiren bir ev inşaatı gerçekleştirdi. Ardından arkadaşlarından, özel kişilerden ve turizm işletmelerinden benzer evler yapması için teklifler aldı ve alanında bugün Akyaka Evleri diye bilinen ekolü oluşturdu.
Beton yerine ahşap evler inşa ederek çevreye saygılı mimariye öncülük etmesi kendisine 1983'te, dünyanın en saygın mimarlık ödüllerinden Ağa Han Mimarlık Ödülünü getirdi . Mimarlık eğitimi almamış bir kimse olarak bu ödülü alması mimarlık dünyasında alaylı-mektepli tartışması başlattı.
Çakırhan, ödülden sağladığı kaynakla Muğla'daki Konakaltı Hanı'nı Kültür Evi olarak restore etti. Ardından yörede çeşitli evler, oteller, tatil köyleri inşa etti. Ona ödül getiren evi, 1998 yılında kültür ve sanat merkezi olarak hizmete girdi. Sanatçı, 11 Ekim 2008'de Muğla'da kolon kanseri nedeniyle hayatını kaybetti.(Kaynak;vikipedia)

Halet Çambel’ın Kısa Özgeçmişi

Prof. Dr. Halet Çambel, 1916 yılında doğdu. Amerikan Koleji ve Sorbonne Üniversitesini bitirdi. 1940 yılında İstanbul Üniversitesi’nde H.T. Bossert’in asistanı oldu. Karl Bittel ile Prehistorya Kürsüsü’nü kuran Çambel, öğretim üyeliği görevinde birçok genç araştırmacının yetiştirilmesinde emeği oldu. 

Tüm toplumun eğitimine önem veren Çambel, Hitit dilinin çözümlenmesinde önemli rolü olan Karatepe-Aslantaş çalışmasını toplumsal bir projeye dönüştürdü.

 Pişmiş Kale, Midas kenti, Karatepe-Aslantaş kazılarıyla başlayan araştırmalarını Güneydoğu Anadolu tarih öncesi araştırmaları ve Keban kurtarma projeleriyle sürdüren Çambel’in en önemli bulgularından biri de insanoğlunun en eski yerleşmesi olan “Çayönü“ çalışmaları.